Μιάς και πλησιάζει η 28η Οκτωβρίου και θα επαναληφθεί, εξ όσων υποθέτω βασίμως, η πάγια τακτική με τις μεταξικής εμπνεύσεως παραλάσεις, τα τραγούδια από τη Σοφία Βέμπο για τους "μακαρονάδες" και άλλα τινά ωραία, να θυμίσω πρώτα ότι:
1ον, Ο Μεταξάς ήταν ο ίδιος φασίστας και φίλα προσκείμενος προς το Μουσολίνι. Είχε ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο διακυβέρνησης, αν και αποσιωπάται ότι ήταν δικτάτωρ.
2ον, Δεν επιθυμούσε και ούτε καν είπε ποτέ το περίφημο ΟΧΙ! Είπε με βαριά καρδιά τη φράση: "alors, c'est la guerre", δηλ. "άρα είμαστε σε πόλεμο", στη διπλωματική γλώσσα της εποχής, τη γαλλική. Η αστική τάξη της Ελλάδας τον ανάγκασε σε αυτό γιατί προτιμούσε ως συμμάχους τις δυνάμεις της Αντάντ.
Διαβάστε και το απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη, "Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους", Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (Κεφάλαιο 15. Ο ελληνοϊταλικός Πόλεμος, της Αλβανίας, σελ. 153-154): http://tvxs.gr/news/biblio/i-psyxologia-toy-fasista-toy-basili-rafailidi
1ον, Ο Μεταξάς ήταν ο ίδιος φασίστας και φίλα προσκείμενος προς το Μουσολίνι. Είχε ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο διακυβέρνησης, αν και αποσιωπάται ότι ήταν δικτάτωρ.
2ον, Δεν επιθυμούσε και ούτε καν είπε ποτέ το περίφημο ΟΧΙ! Είπε με βαριά καρδιά τη φράση: "alors, c'est la guerre", δηλ. "άρα είμαστε σε πόλεμο", στη διπλωματική γλώσσα της εποχής, τη γαλλική. Η αστική τάξη της Ελλάδας τον ανάγκασε σε αυτό γιατί προτιμούσε ως συμμάχους τις δυνάμεις της Αντάντ.
Διαβάστε και το απόσπασμα από το βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη, "Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους", Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου (Κεφάλαιο 15. Ο ελληνοϊταλικός Πόλεμος, της Αλβανίας, σελ. 153-154): http://tvxs.gr/news/biblio/i-psyxologia-toy-fasista-toy-basili-rafailidi
Παραπλεύρως, μία γνωστή απεικόνιση των ενδόξων ενόπλων Ελλήνων, που με τον ηρωικό αγώνα τους μας απήλλαξαν από τον ξένο δυνάστη, ή μάλλον τον καθυστέρησαν αρχικά και κατόπιν οργάνωσαν την Εθνική Αντίσταση.
Γιατί όμως η εικόνα αυτή είναι άδικη (μη συμπεριληπτική) για τις γυναίκες στην αντίσταση, και ταυτόχρονα πλήρως αποπροσανατολιστική ως προς τη συμβολή των τελευταίων σε αυτόν τον αγώνα;
Γιατί όμως η εικόνα αυτή είναι άδικη (μη συμπεριληπτική) για τις γυναίκες στην αντίσταση, και ταυτόχρονα πλήρως αποπροσανατολιστική ως προς τη συμβολή των τελευταίων σε αυτόν τον αγώνα;
Με αφορμή και τη σύγχρονη αρθρογραφία για τις αντάρτισσες στη Ροχάβα, το Κομπανί, αλλά και στα χωριά των Ζαπατίστας και αλλού, ενδιαφέρον έχει εν όψει της επετείο του υποτιθέμενου μεταξικού ΟΧΙ και το ακόλουθο άρθρο, το οποίο μπορείτε να το προσπελάσετε ολόκληρο εδώ:
http://www.avgi.gr/article/376382
Οι γυναίκες στο βουνό
Οι γυναίκες της Ελλάδας συμμετείχαν στην αντίσταση σε όλα τα μέτωπα του αγώνα. Στην Εθνική Αλληλεγγύη, στις μεγάλες διαδηλώσεις του λαού κατά των ναζί κατακτητών, στους αγώνες στις γειτονιές για την επιβίωση και σαν αντάρτισσες, βοηθητικές και μαχήτριες, με το όπλο στο χέρι.
Είναι χαρακτηριστικό πως, από 3.000.000 εκατομμύρια μέλη της Αλληλεγγύης, οι γυναίκες ήταν 1.740.000 και οι άντρες 1.260.000.
Από το ξεκίνημα του αντάρτικου ανέβηκαν στα βουνά και γυναίκες. Στη Θεσσαλία η Μαρία Καλαμπόκα, 16 χρόνων, ως "Γιαννάκης" δούλευε με τους αντάρτες από το 1942. Στη Μακεδονία, τον Σεπτέμβριο του 1943 σε ΕΑΜίτικη εφημερίδα, μαζί με την είδηση ότι "οι γυναίκες σήμερα πήραν τα όπλα και βγήκαν στο βουνό" υπάρχει και η προτροπή "Πύκνωσε τις τάξεις του ΕΛΑΣ... γίνε πρωτοπόρα σ' όλες τις μορφές πάλης του αγώνα μας".
[.................................]
Στην απελευθερωμένη πόλη, το παράγγελμα "Προς τη σημαία παρουσιάστε αρμ!" το έδωσε η ανθυπολοχαγός της διμοιρίας ανταρτισσών
ΛΕΖΑΝΤΑ
Η αντίδραση δεν αποδέχτηκε ποτέ τον πρωτοπόρο ρόλο των γυναικών στη μάχη, είτε με τον ΕΛΑΣ είτε με τον ΔΣΕ. Τις συκοφάντησε, γιατί αμφισβήτησαν έμπρακτα τον ρόλο που τους επιφύλασσε η συντηρητική ιδεολογία
ΜΟΤΟ
Οι πρώτες αντάρτισσες δεν υστερούν σε ηρωισμό από τους συναγωνιστές τους. Τρεις από αυτές αιφνιδίασαν και αφόπλισαν 70 αντάρτες του Ζέρβα
Άλλωστε το στοιχείο που σηματοδοτεί τη νέα τους πραγματικότητα είναι το όπλο. Αποτελεί για αυτές μέσο απελευθέρωσης, όχι μόνο εθνικής, αλλά και προσωπικής.
Από την εφημερίδα: "Αυγή" (ημερομηνία δημοσίευσης: 30-05-2013)
Στην κάτωθι εικόνα, μπορείτε να δείτε φωτογραφία της Ρόζα Λούξεμπουργκ (1871–1919), η οποία δολοφονήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1919 από ένστολους, που ανήκαν σε εκείνους τους κύκλους που αργότερα υποστήριξαν ανοιχτά τους ναζί, λόγω των διεθνιστικών κι εν γένει αντικαπιταλιστικών της θέσεων, μαζί με τη φίλη και συναγωνίστριά της, Κλάρα (Άισνερ) Τσέτκιν.
http://www.avgi.gr/article/376382
Οι γυναίκες στο βουνό
Οι γυναίκες της Ελλάδας συμμετείχαν στην αντίσταση σε όλα τα μέτωπα του αγώνα. Στην Εθνική Αλληλεγγύη, στις μεγάλες διαδηλώσεις του λαού κατά των ναζί κατακτητών, στους αγώνες στις γειτονιές για την επιβίωση και σαν αντάρτισσες, βοηθητικές και μαχήτριες, με το όπλο στο χέρι.
Είναι χαρακτηριστικό πως, από 3.000.000 εκατομμύρια μέλη της Αλληλεγγύης, οι γυναίκες ήταν 1.740.000 και οι άντρες 1.260.000.
Από το ξεκίνημα του αντάρτικου ανέβηκαν στα βουνά και γυναίκες. Στη Θεσσαλία η Μαρία Καλαμπόκα, 16 χρόνων, ως "Γιαννάκης" δούλευε με τους αντάρτες από το 1942. Στη Μακεδονία, τον Σεπτέμβριο του 1943 σε ΕΑΜίτικη εφημερίδα, μαζί με την είδηση ότι "οι γυναίκες σήμερα πήραν τα όπλα και βγήκαν στο βουνό" υπάρχει και η προτροπή "Πύκνωσε τις τάξεις του ΕΛΑΣ... γίνε πρωτοπόρα σ' όλες τις μορφές πάλης του αγώνα μας".
[.................................]
Στην απελευθερωμένη πόλη, το παράγγελμα "Προς τη σημαία παρουσιάστε αρμ!" το έδωσε η ανθυπολοχαγός της διμοιρίας ανταρτισσών
ΛΕΖΑΝΤΑ
Η αντίδραση δεν αποδέχτηκε ποτέ τον πρωτοπόρο ρόλο των γυναικών στη μάχη, είτε με τον ΕΛΑΣ είτε με τον ΔΣΕ. Τις συκοφάντησε, γιατί αμφισβήτησαν έμπρακτα τον ρόλο που τους επιφύλασσε η συντηρητική ιδεολογία
ΜΟΤΟ
Οι πρώτες αντάρτισσες δεν υστερούν σε ηρωισμό από τους συναγωνιστές τους. Τρεις από αυτές αιφνιδίασαν και αφόπλισαν 70 αντάρτες του Ζέρβα
Άλλωστε το στοιχείο που σηματοδοτεί τη νέα τους πραγματικότητα είναι το όπλο. Αποτελεί για αυτές μέσο απελευθέρωσης, όχι μόνο εθνικής, αλλά και προσωπικής.
Από την εφημερίδα: "Αυγή" (ημερομηνία δημοσίευσης: 30-05-2013)
Στην κάτωθι εικόνα, μπορείτε να δείτε φωτογραφία της Ρόζα Λούξεμπουργκ (1871–1919), η οποία δολοφονήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1919 από ένστολους, που ανήκαν σε εκείνους τους κύκλους που αργότερα υποστήριξαν ανοιχτά τους ναζί, λόγω των διεθνιστικών κι εν γένει αντικαπιταλιστικών της θέσεων, μαζί με τη φίλη και συναγωνίστριά της, Κλάρα (Άισνερ) Τσέτκιν.
Σύντομη Βιογραφία της Κλάρα (Άισνερ) Τσέτκιν:
80 χρόνια από το θάνατό της
Στις 20 Ιουνίου του 1933 έφυγε από τη ζωή η γερμανίδα επαναστάτρια Κλάρα Τσέτκιν σε ηλικία 76 ετών. Ο θάνατος τη βρήκε στη Μόσχα όπου είχε βρει καταφύγιο για να γλυτώσει από τους Ναζί, που λίγους μήνες πριν είχαν καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία. Σαν μέλος του ΚΚ Γερμανίας και σαν επαναστάτρια που συνέδεσε το όνομά της με το διεθνές κίνημα των γυναικών, ήταν το πρότυπο της γυναίκας που σύμφωνα με τους Ναζί έπρεπε να εξοντωθεί. Για αυτούς ο ρόλος της γυναίκας ήταν η επιστροφή της στα τρία «Κ», σύμφωνα με τη γερμανική γλώσσα, «παιδιά, κουζίνα, εκκλησία».
Ένα χρόνο πριν το θάνατό της στις 30 Αυγούστου του 1932, εν μέσω της χειρότερης κρίσης του καπιταλισμού που είχε αντιμετωπίσει το παγκόσμιο σύστημα μέχρι τότε και ενώ η ναζιστική βαρβαρότητα είχε αρχίσει να μετατρέπεται σε εναλλακτική λύση για την αστική τάξη, η Κλάρα Τσέτκιν ως η γηραιότερη βουλευτής άνοιξε την τελευταία συνεδρίαση της Γερμανικής Βουλής. Μέσα σε ένα κατάμεστο κοινοβούλιο και με τους στρατιωτικά ντυμένους φασίστες βουλευτές να ουρλιάζουν, η Κλάρα Τσέτκιν έκανε έκκληση για ένα μέτωπο ενότητας όλων των εργαζομένων ενάντια στο φασισμό, κάνοντας ταυτόχρονα έκκληση προς τις γυναίκες της εργατικής τάξης να συνταχτούν και αυτές στον αντιφασιστικό αγώνα για να παλέψουν ταυτόχρονα την «έμφυλη σκλαβιά» του καπιταλισμού και την ανατροπή του μέσω της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Στο τέλος της ομιλίας της είπε: «Ανοίγω αυτή την συνεδρίαση εκπληρώνοντας έτσι τα καθήκοντά μου ως επίτιμη πρόεδρος με την ελπίδα ότι, παρά τις τρέχουσες αδυναμίες μου, μπορώ να έχω ακόμα την τύχη να ανοίξω ως επίτιμη πρόεδρος την πρώτη σοβιετική συνεδρίαση της Σοβιετικής Γερμανίας». Μετά από αυτή την ομιλία για να γλυτώσει από τους Ναζί φυγαδεύτηκε από την πίσω πόρτα του κοινοβουλίου.
Το όνομά της και η διαδρομή της έχει συνδεθεί κυρίως με το διεθνές κίνημα των γυναικών, με την πάλη της για την ένταξη των εργατριών μέσα στα συνδικάτα, για την ενότητα των αντρών και γυναικών της εργατικής τάξης με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και της σεξιστικής καταπίεσης. Σαν μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος είχε από τα προηγούμενα χρόνια δώσει με συνέπεια τη μάχη για την οργάνωση των γυναικών, καθώς η γρήγορη εκβιομηχάνιση της Γερμανίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έφερε εκατομμύρια γυναίκες στα νέα εργοστάσια και τις βιομηχανίες. Παρόλα αυτά, μια ολόκληρη γενιά εργαζόμενων γυναικών έβρισκε κλειστές τις πόρτες των συνδικάτων.
Το 1891 η Τσέτκιν γίνεται υπεύθυνη για την έκδοση του εργατικού γυναικείου περιοδικού «η Ισότητα, περιοδικό για τα δικαιώματα των εργατριών» σε μια περίοδο που η ενασχόληση των γυναικών με την πολιτική ήταν σχεδόν απαγορευμένη. Το 1895 εκλέγεται στην Εθνική Εκτελεστική του SPD. Η Τσέτκιν πάλεψε για την ενότητα της συνδικαλιστικής δράσης ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες, γνωρίζοντας ότι μόνο έτσι μπορεί να δοθεί αποτελεσματικά κόντρα ενάντια στα αφεντικά και την κυβέρνηση.
Πολιτική πρωτοβουλία
Ήταν μία πολιτική πρωτοβουλία τεράστιας σημασίας, εκείνη την περίοδο όπου οι γυναίκες έπρεπε να δίνουν ταυτόχρονα τη μάχη ενάντια στα αφεντικά, το σεξισμό και τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Μέσα από αυτές τις μάχες το 1908 καταργήθηκε ο νόμος που απαγόρευε την ένταξη των γυναικών στις πολιτικές οργανώσεις. Το 1906 μόνο το 1% των συνδικαλισμένων γυναικών ήταν ταυτόχρονα μέλη του SPD, ενώ το 1914 είχαν φτάσει το 83%.
Το 1907 εκλέχτηκε γραμματέας της διεθνούς γραμματείας γυναικών της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Έδωσε τη μάχη για να δώσει στο γυναικείο κίνημα της εποχής ταξικό προσανατολισμό, επιχειρηματολογώντας και εξηγώντας ότι για τη γυναίκα της εργατικής τάξης δεν φτάνει μόνο να παλεύει για το δικαίωμα της ψήφου αλλά πάνω από όλα χρειάζεται κοινή δράση αντρών και γυναικών κόντρα στα αφεντικά και τον καπιταλισμό. Η Τσέτκιν πήρε την πρωτοβουλία να συγκαλέσει μία μέρα πριν από το συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς το πρώτο διεθνές συνέδριο σοσιαλιστριών στην Στουτγάρδη, όπου συμμετείχαν 59 γυναίκες από 15 χώρες. Εκεί αποφασίστηκε να ιδρυθεί μία διεθνής οργάνωση σοσιαλιστριών. Η απόφαση του συνεδρίου αναφέρει ότι «τα σοσιαλιστικά κόμματα σε όλο τον κόσμο έχουν υποχρέωση να παλέψουν ενεργά για την καθιέρωση της ψήφου των γυναικών και οι σοσιαλίστριες δεν πρέπει να θεωρούν συμμάχους τις αστές φεμινίστριες αλλά να καθοδηγήσουν την πάλη χέρι-χέρι με τους άντρες σοσιαλιστές». Η Τσέτκιν εκλέχτηκε γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης των γυναικών.
Το 1910 έγινε το δεύτερο διεθνές συνέδριο στην Κοπεγχάγη. Εκεί η Τσέτκιν πρότεινε την υιοθέτηση της 8ης Μάρτη, ως διεθνούς ημέρας της Γυναίκας. Η ιδέα για την επιλογή της ημέρας πάρθηκε από μία διαδήλωση των αμερικανίδων σοσιαλιστριών στη Νέα Υόρκη εκείνη την περίοδο, για να τιμήσουν τις ηρωικές ράφτρες και υφάντριες της Ν. Υόρκης που κατέβηκαν στην πρώτη απεργία γυναικών και στην πρώτη γυναικεία διαδήλωση στην ιστορία. Η 8η Μάρτη επιλέχτηκε σαν ημέρα σύμβολο αγώνων, δράσης και προβολής των αιτημάτων των εργαζόμενων γυναικών.
Η πρόταση για την καθιέρωση αυτής της μέρας ήταν μια συμβολική μάχη ενάντια στις αστές φεμινίστριες οι οποίες διεκδικούσαν μεταρρυθμίσεις που θα ευνοούσαν όμως τις λίγες γυναίκες που βρίσκονταν στην κορυφή της κοινωνίας. Οι γυναίκες της εργατικής τάξης ζητούσαν ειδική προστατευτική νομοθεσία, λιγότερες ώρες εργασίας, κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας, διάλειμμα για ξεκούραση.
Η Κλάρα Τσέτκιν επέμενε ότι για τις αστές ο στόχος των μεταρρυθμίσεων ήταν τα “ίσα δικαιώματα” μέσα στον καπιταλισμό. Για τις εργάτριες όμως η πάλη για μεταρρυθμίσεις είναι απλά ένα μέσο για τον τελικό σκοπό, για την ανατροπή του καπιταλισμού. “Για την εργάτρια, ο αγώνας για απελευθέρωση δε μπορεί να είναι αγώνας ενάντια στους άντρες της ίδιας της τάξης, πράγμα που συμβαίνει με την αστή γυναίκα. Ο τελικός στόχος του αγώνα της δεν είναι ο ελεύθερος ανταγωνισμός με τους άντρες της δικιάς της τάξης, οι εργάτριες παλεύουν για την ανατροπή της καπιταλιστικής κοινωνίας”.
“Απέναντι στη συγκεκριμένη ταξική πραγματικότητα δεν αρκεί για τις γυναίκες η χειραφέτησή τους από τους άντρες. Μια ματιά στις συνθήκες της ζωής των αντρών συντρόφων τους μπορεί να πείσει τις γυναίκες της εργατικής τάξης ότι η κοινωνική απελευθέρωση δεν έρχεται απλά με την κατάκτηση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, ότι αυτά τα δικαιώματα είναι απλά μέσα για την κατάκτηση ενός στόχου, όχι ο ίδιος ο στόχος της πάλης τους για χειραφέτηση. Η απελευθέρωση των γυναικών της εργατικής τάξης δεν περιορίζεται μόνο στην κατάκτηση της ισότητας με τους άντρες, μέσα στα όρια της σημερινής κοινωνίας. Αντίθετα, η σημερινή κοινωνική τάξη πρέπει να ανατραπεί στο σύνολό της, γιατί οι οικονομικές σχέσεις και οι σχέσεις ιδιοκτησίας βρίσκονται στη ρίζα και της ταξικής και της σεξιστικής σκλαβιάς”.
Κρίσιμο τεστ
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος ήταν για όλη την αριστερά της εποχής μια κρίσιμη δοκιμασία. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα των σοσιαλδημοκρατών ψήφισε υπέρ των πολεμικών δαπανών, με μοναδική εξαίρεση την αρνητική ψήφο του Καρλ Λίμπκνεχτ. Η Κλάρα Τσέτκιν μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ βρίσκονταν στην αριστερή διεθνιστική αντιπολεμική πτέρυγα που καλούσαν την εργατική τάξη να στραφεί ενάντια στη δική της άρχουσα τάξη. Μερικές ημέρες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, στις 5 Αυγούστου του 1914, η Τσέτκιν κυκλοφόρησε ένα αντιπολεμικό άρθρο που είχε τίτλο «Εργαζόμενη Γυναίκα ετοιμάσου». Το άρθρο κατέληγε: «Για την εργατική τάξη η αδερφοσύνη μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι απατηλό όνειρο, η παγκόσμια ειρήνη δεν είναι μόνο ωραίες λέξεις. Τι πρέπει να γίνει; Υπάρχει μία στιγμή στη ζωή των ανθρώπων που μπορούν να κερδίσουν τα πάντα μόνο αν όλοι είναι έτοιμοι. Αυτή η στιγμή έχει έρθει. Εργαζόμενες γυναίκες ετοιμαστείτε».
Η Τσέτκιν μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ οργάνωσαν ένα διεθνές συνέδριο γυναικών κατά του πολέμου τον Μάρτη του 1915 στη Βέρνη. Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Κλάρα Τσέτκιν ζούσε ημιπαράνομα. Την παρακολουθούσαν, έλεγχαν την αλληλογραφία της, την καταδίωκαν και ενίοτε την φυλάκιζαν. Η εφημερίδα Ισότητα λογοκρινόταν. Το 1916 πήρε μέρος στην ίδρυση της ομάδας Σπάρτακος και το 1919 προσχώρησε στο νεοϊδρυθέν Κομμουνιστικό Κόμμα που ίδρυσαν η Ρόζα Λούξεμπουργκ με τον Καρλ Λίμπκνεχτ. Υπήρξε για 13 χρόνια βουλευτίνα στο γερμανικό κοινοβούλιο. Μέχρι το τέλος της ζωής της δεν έπαψε ποτέ να παλεύει για την επαναστατική ανατροπή του συστήματος της καταπίεσης, του πολέμου και του φασισμού.
Πηγή: Εργατική Αλληλεγγύη
Περισσότερα για την Κλάρα (Άισνερ) Τσέτκιν, καθώς και για το ρόλο της στην καθιέρωση της 8ης Μάρτη, ως διεθνούς ημέρας της Γυναίκας, στη βρετανική εφημερίδα Guardian
80 χρόνια από το θάνατό της
Στις 20 Ιουνίου του 1933 έφυγε από τη ζωή η γερμανίδα επαναστάτρια Κλάρα Τσέτκιν σε ηλικία 76 ετών. Ο θάνατος τη βρήκε στη Μόσχα όπου είχε βρει καταφύγιο για να γλυτώσει από τους Ναζί, που λίγους μήνες πριν είχαν καταλάβει την εξουσία στη Γερμανία. Σαν μέλος του ΚΚ Γερμανίας και σαν επαναστάτρια που συνέδεσε το όνομά της με το διεθνές κίνημα των γυναικών, ήταν το πρότυπο της γυναίκας που σύμφωνα με τους Ναζί έπρεπε να εξοντωθεί. Για αυτούς ο ρόλος της γυναίκας ήταν η επιστροφή της στα τρία «Κ», σύμφωνα με τη γερμανική γλώσσα, «παιδιά, κουζίνα, εκκλησία».
Ένα χρόνο πριν το θάνατό της στις 30 Αυγούστου του 1932, εν μέσω της χειρότερης κρίσης του καπιταλισμού που είχε αντιμετωπίσει το παγκόσμιο σύστημα μέχρι τότε και ενώ η ναζιστική βαρβαρότητα είχε αρχίσει να μετατρέπεται σε εναλλακτική λύση για την αστική τάξη, η Κλάρα Τσέτκιν ως η γηραιότερη βουλευτής άνοιξε την τελευταία συνεδρίαση της Γερμανικής Βουλής. Μέσα σε ένα κατάμεστο κοινοβούλιο και με τους στρατιωτικά ντυμένους φασίστες βουλευτές να ουρλιάζουν, η Κλάρα Τσέτκιν έκανε έκκληση για ένα μέτωπο ενότητας όλων των εργαζομένων ενάντια στο φασισμό, κάνοντας ταυτόχρονα έκκληση προς τις γυναίκες της εργατικής τάξης να συνταχτούν και αυτές στον αντιφασιστικό αγώνα για να παλέψουν ταυτόχρονα την «έμφυλη σκλαβιά» του καπιταλισμού και την ανατροπή του μέσω της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Στο τέλος της ομιλίας της είπε: «Ανοίγω αυτή την συνεδρίαση εκπληρώνοντας έτσι τα καθήκοντά μου ως επίτιμη πρόεδρος με την ελπίδα ότι, παρά τις τρέχουσες αδυναμίες μου, μπορώ να έχω ακόμα την τύχη να ανοίξω ως επίτιμη πρόεδρος την πρώτη σοβιετική συνεδρίαση της Σοβιετικής Γερμανίας». Μετά από αυτή την ομιλία για να γλυτώσει από τους Ναζί φυγαδεύτηκε από την πίσω πόρτα του κοινοβουλίου.
Το όνομά της και η διαδρομή της έχει συνδεθεί κυρίως με το διεθνές κίνημα των γυναικών, με την πάλη της για την ένταξη των εργατριών μέσα στα συνδικάτα, για την ενότητα των αντρών και γυναικών της εργατικής τάξης με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και της σεξιστικής καταπίεσης. Σαν μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος είχε από τα προηγούμενα χρόνια δώσει με συνέπεια τη μάχη για την οργάνωση των γυναικών, καθώς η γρήγορη εκβιομηχάνιση της Γερμανίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έφερε εκατομμύρια γυναίκες στα νέα εργοστάσια και τις βιομηχανίες. Παρόλα αυτά, μια ολόκληρη γενιά εργαζόμενων γυναικών έβρισκε κλειστές τις πόρτες των συνδικάτων.
Το 1891 η Τσέτκιν γίνεται υπεύθυνη για την έκδοση του εργατικού γυναικείου περιοδικού «η Ισότητα, περιοδικό για τα δικαιώματα των εργατριών» σε μια περίοδο που η ενασχόληση των γυναικών με την πολιτική ήταν σχεδόν απαγορευμένη. Το 1895 εκλέγεται στην Εθνική Εκτελεστική του SPD. Η Τσέτκιν πάλεψε για την ενότητα της συνδικαλιστικής δράσης ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες, γνωρίζοντας ότι μόνο έτσι μπορεί να δοθεί αποτελεσματικά κόντρα ενάντια στα αφεντικά και την κυβέρνηση.
Πολιτική πρωτοβουλία
Ήταν μία πολιτική πρωτοβουλία τεράστιας σημασίας, εκείνη την περίοδο όπου οι γυναίκες έπρεπε να δίνουν ταυτόχρονα τη μάχη ενάντια στα αφεντικά, το σεξισμό και τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Μέσα από αυτές τις μάχες το 1908 καταργήθηκε ο νόμος που απαγόρευε την ένταξη των γυναικών στις πολιτικές οργανώσεις. Το 1906 μόνο το 1% των συνδικαλισμένων γυναικών ήταν ταυτόχρονα μέλη του SPD, ενώ το 1914 είχαν φτάσει το 83%.
Το 1907 εκλέχτηκε γραμματέας της διεθνούς γραμματείας γυναικών της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Έδωσε τη μάχη για να δώσει στο γυναικείο κίνημα της εποχής ταξικό προσανατολισμό, επιχειρηματολογώντας και εξηγώντας ότι για τη γυναίκα της εργατικής τάξης δεν φτάνει μόνο να παλεύει για το δικαίωμα της ψήφου αλλά πάνω από όλα χρειάζεται κοινή δράση αντρών και γυναικών κόντρα στα αφεντικά και τον καπιταλισμό. Η Τσέτκιν πήρε την πρωτοβουλία να συγκαλέσει μία μέρα πριν από το συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς το πρώτο διεθνές συνέδριο σοσιαλιστριών στην Στουτγάρδη, όπου συμμετείχαν 59 γυναίκες από 15 χώρες. Εκεί αποφασίστηκε να ιδρυθεί μία διεθνής οργάνωση σοσιαλιστριών. Η απόφαση του συνεδρίου αναφέρει ότι «τα σοσιαλιστικά κόμματα σε όλο τον κόσμο έχουν υποχρέωση να παλέψουν ενεργά για την καθιέρωση της ψήφου των γυναικών και οι σοσιαλίστριες δεν πρέπει να θεωρούν συμμάχους τις αστές φεμινίστριες αλλά να καθοδηγήσουν την πάλη χέρι-χέρι με τους άντρες σοσιαλιστές». Η Τσέτκιν εκλέχτηκε γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης των γυναικών.
Το 1910 έγινε το δεύτερο διεθνές συνέδριο στην Κοπεγχάγη. Εκεί η Τσέτκιν πρότεινε την υιοθέτηση της 8ης Μάρτη, ως διεθνούς ημέρας της Γυναίκας. Η ιδέα για την επιλογή της ημέρας πάρθηκε από μία διαδήλωση των αμερικανίδων σοσιαλιστριών στη Νέα Υόρκη εκείνη την περίοδο, για να τιμήσουν τις ηρωικές ράφτρες και υφάντριες της Ν. Υόρκης που κατέβηκαν στην πρώτη απεργία γυναικών και στην πρώτη γυναικεία διαδήλωση στην ιστορία. Η 8η Μάρτη επιλέχτηκε σαν ημέρα σύμβολο αγώνων, δράσης και προβολής των αιτημάτων των εργαζόμενων γυναικών.
Η πρόταση για την καθιέρωση αυτής της μέρας ήταν μια συμβολική μάχη ενάντια στις αστές φεμινίστριες οι οποίες διεκδικούσαν μεταρρυθμίσεις που θα ευνοούσαν όμως τις λίγες γυναίκες που βρίσκονταν στην κορυφή της κοινωνίας. Οι γυναίκες της εργατικής τάξης ζητούσαν ειδική προστατευτική νομοθεσία, λιγότερες ώρες εργασίας, κανονισμούς υγιεινής και ασφάλειας, διάλειμμα για ξεκούραση.
Η Κλάρα Τσέτκιν επέμενε ότι για τις αστές ο στόχος των μεταρρυθμίσεων ήταν τα “ίσα δικαιώματα” μέσα στον καπιταλισμό. Για τις εργάτριες όμως η πάλη για μεταρρυθμίσεις είναι απλά ένα μέσο για τον τελικό σκοπό, για την ανατροπή του καπιταλισμού. “Για την εργάτρια, ο αγώνας για απελευθέρωση δε μπορεί να είναι αγώνας ενάντια στους άντρες της ίδιας της τάξης, πράγμα που συμβαίνει με την αστή γυναίκα. Ο τελικός στόχος του αγώνα της δεν είναι ο ελεύθερος ανταγωνισμός με τους άντρες της δικιάς της τάξης, οι εργάτριες παλεύουν για την ανατροπή της καπιταλιστικής κοινωνίας”.
“Απέναντι στη συγκεκριμένη ταξική πραγματικότητα δεν αρκεί για τις γυναίκες η χειραφέτησή τους από τους άντρες. Μια ματιά στις συνθήκες της ζωής των αντρών συντρόφων τους μπορεί να πείσει τις γυναίκες της εργατικής τάξης ότι η κοινωνική απελευθέρωση δεν έρχεται απλά με την κατάκτηση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, ότι αυτά τα δικαιώματα είναι απλά μέσα για την κατάκτηση ενός στόχου, όχι ο ίδιος ο στόχος της πάλης τους για χειραφέτηση. Η απελευθέρωση των γυναικών της εργατικής τάξης δεν περιορίζεται μόνο στην κατάκτηση της ισότητας με τους άντρες, μέσα στα όρια της σημερινής κοινωνίας. Αντίθετα, η σημερινή κοινωνική τάξη πρέπει να ανατραπεί στο σύνολό της, γιατί οι οικονομικές σχέσεις και οι σχέσεις ιδιοκτησίας βρίσκονται στη ρίζα και της ταξικής και της σεξιστικής σκλαβιάς”.
Κρίσιμο τεστ
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος ήταν για όλη την αριστερά της εποχής μια κρίσιμη δοκιμασία. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα των σοσιαλδημοκρατών ψήφισε υπέρ των πολεμικών δαπανών, με μοναδική εξαίρεση την αρνητική ψήφο του Καρλ Λίμπκνεχτ. Η Κλάρα Τσέτκιν μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ βρίσκονταν στην αριστερή διεθνιστική αντιπολεμική πτέρυγα που καλούσαν την εργατική τάξη να στραφεί ενάντια στη δική της άρχουσα τάξη. Μερικές ημέρες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, στις 5 Αυγούστου του 1914, η Τσέτκιν κυκλοφόρησε ένα αντιπολεμικό άρθρο που είχε τίτλο «Εργαζόμενη Γυναίκα ετοιμάσου». Το άρθρο κατέληγε: «Για την εργατική τάξη η αδερφοσύνη μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι απατηλό όνειρο, η παγκόσμια ειρήνη δεν είναι μόνο ωραίες λέξεις. Τι πρέπει να γίνει; Υπάρχει μία στιγμή στη ζωή των ανθρώπων που μπορούν να κερδίσουν τα πάντα μόνο αν όλοι είναι έτοιμοι. Αυτή η στιγμή έχει έρθει. Εργαζόμενες γυναίκες ετοιμαστείτε».
Η Τσέτκιν μαζί με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ οργάνωσαν ένα διεθνές συνέδριο γυναικών κατά του πολέμου τον Μάρτη του 1915 στη Βέρνη. Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Κλάρα Τσέτκιν ζούσε ημιπαράνομα. Την παρακολουθούσαν, έλεγχαν την αλληλογραφία της, την καταδίωκαν και ενίοτε την φυλάκιζαν. Η εφημερίδα Ισότητα λογοκρινόταν. Το 1916 πήρε μέρος στην ίδρυση της ομάδας Σπάρτακος και το 1919 προσχώρησε στο νεοϊδρυθέν Κομμουνιστικό Κόμμα που ίδρυσαν η Ρόζα Λούξεμπουργκ με τον Καρλ Λίμπκνεχτ. Υπήρξε για 13 χρόνια βουλευτίνα στο γερμανικό κοινοβούλιο. Μέχρι το τέλος της ζωής της δεν έπαψε ποτέ να παλεύει για την επαναστατική ανατροπή του συστήματος της καταπίεσης, του πολέμου και του φασισμού.
Πηγή: Εργατική Αλληλεγγύη
Περισσότερα για την Κλάρα (Άισνερ) Τσέτκιν, καθώς και για το ρόλο της στην καθιέρωση της 8ης Μάρτη, ως διεθνούς ημέρας της Γυναίκας, στη βρετανική εφημερίδα Guardian
Η κάτωθι συλλογή εικόνων από το άρθρο στη βρετανική εφημερίδα:
Έπειτα από όλα αυτά, δεν έχουμε παρά να εμπνευστούμε από το παράδειγμα όσων πραγματικά αντιστάθηκαν στους ναζί άλλοτε, αλλά και όσων ακόμη αντιστέκονται με κίνδυνο της ζωής τους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ίδια τη Γερμανία και την Ιταλία.
Ο αντιφασιστικός αγώνας είναι ένας αγώνας διεθνιστικός και αντιμιλιταριστικός, ένας αγώνας που δεν γνωρίζει σύνορα, και ο οποίος όμως κυρίως δεν γνωρίζει κανένα μύθο περί του όποιου "περιούσιου" έθνους και αντιμάχεται τον εθνικισμό από όπου κι αν προέρχεται, αντιμάχεται όμως και κάθε άλλο ρατσιστικό στερεότυπο, που υποβιβάζει τις γυναίκες και κάθε άλλη μειονεκτούσα κοινωνικά ομάδα.
Γιατί η αλήθεια είναι όντως μία: Όσο πιστεύουμε σε ιδεολογικά προκατασκευασμένους μύθους για τον ελληνισμό και την ελληνικότητα, τόσο πιο πολύ θα ενισχύεται ο ρατσισμός και κατ' επέκταση ο φασισμός. Και μας έκλεψαν πια τις ζωές, και μας πουλάνε και το έθνος οι πατριδοκάπηλοι. Μας "ταϊζουν" μόνο κακοποίηση, απειλές και βία, ενισχύοντας το πατριαρχικό, βαθιά ρατσιστικό καπιταλιστικό σύστημα, όπου διαβιούμε ... Γιατί
Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα
μου τα ‘πες με το πρώτο σου το γάλα.
Μάνα μου Ελλάς - 1983
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Ερμηνείες
1. Νίκος Δημητράτος
2. Γιώργος Νταλάρας
Απόσπασμα από τη ταινία του Κώστα Φέρρη, "Ρεμπέτικο" .
Ο αντιφασιστικός αγώνας είναι ένας αγώνας διεθνιστικός και αντιμιλιταριστικός, ένας αγώνας που δεν γνωρίζει σύνορα, και ο οποίος όμως κυρίως δεν γνωρίζει κανένα μύθο περί του όποιου "περιούσιου" έθνους και αντιμάχεται τον εθνικισμό από όπου κι αν προέρχεται, αντιμάχεται όμως και κάθε άλλο ρατσιστικό στερεότυπο, που υποβιβάζει τις γυναίκες και κάθε άλλη μειονεκτούσα κοινωνικά ομάδα.
Γιατί η αλήθεια είναι όντως μία: Όσο πιστεύουμε σε ιδεολογικά προκατασκευασμένους μύθους για τον ελληνισμό και την ελληνικότητα, τόσο πιο πολύ θα ενισχύεται ο ρατσισμός και κατ' επέκταση ο φασισμός. Και μας έκλεψαν πια τις ζωές, και μας πουλάνε και το έθνος οι πατριδοκάπηλοι. Μας "ταϊζουν" μόνο κακοποίηση, απειλές και βία, ενισχύοντας το πατριαρχικό, βαθιά ρατσιστικό καπιταλιστικό σύστημα, όπου διαβιούμε ... Γιατί
Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα
μου τα ‘πες με το πρώτο σου το γάλα.
Μάνα μου Ελλάς - 1983
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Ερμηνείες
1. Νίκος Δημητράτος
2. Γιώργος Νταλάρας
Απόσπασμα από τη ταινία του Κώστα Φέρρη, "Ρεμπέτικο" .