Ρόζα Λούξεμπουργκ (5.3.1871 – 15.1.1919).
Στο πλαίσιο αυτό, οργανώσεις της LGBTI+ κοινότητας, όπως η οργάνωση νέων Αθήνας Colour Youth, ή και η Ελληνική Επιτροπή του μη κυβερνητικού ακτιβιστικού οργανισμού της Διεθνούς Αμνηστίας, που συνεργάζεται με τον ΟΗΕ με κύριο στόχο την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως αυτά είναι διεθνώς αναγνωρισμένα, έχουν διοργανώσει πλήθος ευφάνταστων εκδηλώσεων, ως απάντηση σε αυτή την πολυδιάστατη πρόκληση της Ομοφοβίας, της Τρανσφοβίας, αλλά και της αμφιφοβίας, που συνιστούν στην πιο ακραία έκφρασή τους μέρος της θανατοπολιτικής και της “ευγονικής” της Χρυσής Αυγής και των ομοϊδεατών της. Συγκεκριμένα, την Κυριακή 17/5 από τις 10:00 έως τις 15:00 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ, η Colour Youth διοργανώνει Στρογγυλή Τράπεζα με θέμα: «Νεολαία, ομοφοβική/τρανσφοβική βία και διακρίσεις: ο ρόλος της Πολιτείας». Στην εκδήλωση, έχουν κληθεί μέλη της ελληνικής κυβέρνησης, εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, Ανεξάρτητων Αρχών και της Ελληνικής Αστυνομίας, με την ελπίδα να οδηγηθούμε σε βήματα στην κατεύθυνση της εξάλειψης αυτών των φαινομένων.
Επειδή έχουν προγραμματιστεί, παράλληλα, δράσεις δρόμου, θα είναι ίσως μια αφορμή για street art αλλά κι ένα κοινωνικό πείραμα, όπου ενδιαφέρον έχει το πώς θα αντιδράσει ο καθένας, όταν κληθεί απροειδοποίητα να αντιμετωπίσει στο δημόσιο χώρο από φανερά LGBTI+ άτομα, ή έστω από αλληλέγγυους ακτιβιστές, το πρόβλημα που εκείνες/οι βιώνουν, ή και να αλληλεπιδράσει κανείς με όποιον τρόπο εκείνος θελήσει μαζί τους. Η μέρα αυτή, έρχεται λίγες μέρες μετά την δημοσιοποίηση από το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, της ετήσιας έκθεσή του για το έτος 2014, σύμφωνα με την οποία την ως άνω περίοδο κατεγράφησαν 81 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 100 θύματα, ενώ σε 32 από αυτά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI άτομα (σε 3 τέτοια περιστατικά τα θύματα ήταν αλλοδαποί). Στην έκθεση αυτή, πέραν της διάχυσης της βίας κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, που παρατηρείται, πέραν της ιδιαίτερης σκληρότητας στις περιπτώσεις στοχοποίησης του θύματος λόγω ταυτότητας φύλου, αξιοσημείωτη είναι η εμπλοκή αστυνομικών οργάνων σε τέτοια περιστατικά, γεγονός που υπονομεύει τις προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου από την Πολιτεία. Για περισσότερα, εδώ: http://rvrn.org/
Όπως και στις περιπτώσεις των ναυαγίων με τους πρόσφυγες στο Αιγαίο, ή στις περιπτώσεις στιγματισμού οροθετικών ατόμων, παιδιών Ρομά, κλπ, έτσι και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η ακραία βία και οι δυσμενείς διακρίσεις από την Πολιτεία ή και την κοινωνία εν γένει στοχοποιούν τα άτομα που είναι ή απλώς φαίνεται ότι είναι μέλη της LGBTI+ κοινότητας, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για “τραγωδίες”, παρά μόνο εφόσον είμαστε σίγουροι πως έγινε από εμάς ό,τι ήταν δυνατό, προς αποτροπή όλων αυτών των καταστάσεων. Σύμφωνα ωστόσο με όλες τις θεωρίες περί του τραγικού, εκείνο συνδέεται άρρηκτα με το αναπόφευκτο, το μοιραίο. Πόσο σίγουροι είμαστε, λοιπόν, πως δεν φέρουμε μεγάλο μέρος της ευθύνης για όλα αυτά, ιδιαίτερα όταν σιωπούμε και “νίπτουμε τας χείρας μας”; Δεν είναι η σιωπή, όταν προτιμάται, μία συνένοχη στάση; Δεν συγκαλύπτει όλα αυτά τα ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας;
Όταν κάποιος επιθυμεί να είναι ένας προοδευτικός, κι ελεύθερος από προκαταλήψεις άνθρωπος, οφείλει να σπάσει τα δεσμά της παιδείας που όλοι μας λίγο-πολύ λάβαμε σε αυτή τη χώρα, όπου το σχολείο παρά τις γενναίες προσπάθειες και θυσίες ορισμένων λαμπρών “δασκάλων”, δεν ήταν μέχρι στιγμής κατά κανόνα, παρά ένα ιδεολογικό όργανο στην υπηρεσία του πατριαρχικού κι εν γένει σεξιστικού συστήματος, που ευνόησε την καλλιέργεια του ιδεώδους “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια”, και του οποίου το δηλητήριο είναι λογικό να είναι ακόμη μέσα μας, κι απαιτείται μεγάλος αγώνας και σκληρή δουλειά, ίσως και διά βίου για να αποβληθεί. Πρόκειται για ένα δηλητήριο που ακόμη κι όταν δεν οδηγεί στην πρόδηλη βία, συντηρεί “μύθους”, όπως: “η κοινότητα αυτή είναι ένα γκέτο”, αδικαιολογήτως, γιατί δήθεν κανείς δεν έχει πραγματικά πρόβλημα με αυτά τα άτομα, ή ακόμη χειρότερα: γιατί υπάρχει ένας ρατσισμός “από την ανάποδη” καθώς και η επιβολή μιάς ορθοπολιτικής κατεύθυνσης από ένα υποτιθέμενο “λόμπυ”.
Όταν αυτό το πολυεπίπεδο καθεστώς ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας, συνοδευόμενο από τους παραπάνω “μύθους”, οδηγεί στην απόλυτα δικαιολογημένη οργή ή έστω στο θυμό, επιστρατεύεται αυτομάτως το μέγιστο όλων εργαλείο του κοινωνικού στιγματισμού, δηλαδή η έμμεση ψυχιατρικοποίηση. Με άλλα λόγια, η χρήση κατηργημένων όρων της επίσημης ψυχιατρικής, παρωχημένων θεωριών της κλασικής φροϋδικής ανάλυσης, κλπ, εξυπηρετεί στην κατεύθυνση της πολιτικής “απονομιμοποίησης” των διεκδικήσεων της κοινότητας στη συνείδηση των υπολοίπων, καθώς και της συντήρησης ενός στίγματος, σύμφωνα με το οποίο, όπως αναφέρει ο Erving Goffman στη μελέτη του με τίτλο: “Στίγμα: Σημειώσεις για τη διαχείριση της φθαρμένης ταυτήτητας”, οι άνθρωποι αυτοί “δεν είναι εντελώς άνθρωποι”, κι ως εκ τούτου δεν μπορούν να έχουν δικαιώματα, πόσο μάλλον να τα διεκδικήσουν δυναμικά και ανατρεπτικά.
Εν τούτοις, η καλύτερη απάντηση σε αυτού του είδους τον στιγματισμό έρχεται ήδη από τα τέλη του 16ο αιώνα, όταν ο Σαίξπηρ έγραψε το ακόλουθο τμήμα του μονολόγου του Εβραίου Σάυλοκ από την Γ’ πράξη, σκηνή πρώτη, του “Εμπόρου της Βενετίας”, το οποίο θα μπορούσε ανεξάρτητα από την αρχική θέληση του συγγραφέα να αποτελέσει ένα είδος κραυγής διαμαρτυρίας από κάθε βαθιά στιγματισμένο κοινωνικά άνθρωπο σήμερα, και που αποδίδεται εδώ σύμφωνα με τη μετάφραση του Βασίλη Ρώτα και της Βούλας Δαμιανάκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επικαιρότητα.
Είμ’ Εβραίος. Δεν έχει ο Εβραίος μάτια; Δεν έχει ο
Εβραίος χέρια, όργανα, ανάστημα, αίσθησες, συμπάθειες,
πάθη; Δεν τρέφεται από την ίδια τροφή, δεν πληγώνεται
με τα ίδια όπλα, δεν παθαίνει τις ίδιες αρρώστιες, δε
γιατρεύεται με τα ίδια μέσα, δε ζεσταίνεται και κρυώνει
το ίδιο το χειμώνα και το καλοκαίρι, όπως ο Χριστιανός;
Αν μας τρυπήσετε δε ματώνουμε; Αν μας γαργαλίσετε δε
γελάμε; Αν μας φαρμακώσετε δε πεθαίνουμε; Κι αν μας αδικείτε
να μην εκδικηθούμε; Αν σας μοιάζουμε σ’ όλα τ’ άλλα,
θα σας μοιάσουμε και σ’ αυτό.
Ωστόσο, ούτε ο αντισημιτισμός στην Ευρώπη μειώθηκε λόγω αυτής της κραυγής, ούτε το Ολοκαύτωμα απετράπη τέσσερις σχεδόν αιώνες αργότερα. Σύνηθες φαινόμενο είναι οι κοινότητες που φέρουν ένα στίγμα να κρίνονται με σχεδόν μηδενική ανοχή για οτιδήποτε μπορεί να έχει ενδείξεις εριστικής/εκδικητικής διάθεσης, παρά το γεγονός πως είναι σχεδόν αδύνατο κανείς να παραμείνει ήρεμος σε συνθήκες προσβολής της αξιοπρέπειάς του. Άλλωστε, οποιαδήποτε στάση μπορεί να είναι το ίδιο κατακριτέα: Πολλοί ενστερνίζονται με ζέση το πιο αισχρό όλων στερεότυπο, ότι η ίδια η κοινότητα “επιβεβαιώνει τα στερεότυπα”, αγνοώντας ότι αυτός είναι ένας σχεδόν απαράβατος ψυχολογικός (και παιδαγωγικός) κανόνας, η “αυτοεπληρούμενη προφητεία”, ενώ παράλληλα συνιστά μέγιστο κοινωνικό έγκλημα, καθώς όχι απλώς περιθωριοποιούνται άνθρωποι, αλλά εν συνεχεία κατηγορούνται οι ίδιοι για αυτό.
Καλό θα ήταν, λοιπόν, πρώτα όλοι ανεξαιρέτως να διερωτηθούν εν όψει αυτής της ημέρας για το πόσο ελεύθεροι ή, αντίθετα, δέσμιοι από συναφείς προκαταλήψεις είναι, κατά το πολιτικό δίδαγμα της Ρόζα Λούξεμπουργκ. Δευτερευόντως, να είναι παρόντες στη συζήτηση που οργανώνει η Colour Youth, ή σε όποια άλλη συζήτηση για την ημέρα αυτή, ή τουλάχιστον, σε περίπτωση που αδυνατούν, να αντιδράσουν με ευνοϊκή διάθεση απέναντι στους συμμετέχοντες ακτιβιστές, αν έχουν την τύχη να γίνουν μάρτυρες μιάς από τις προγραμματισμένες δράσεις δρόμου.
Ο Σπύρος Πετρίτης είναι θεατρολόγος.
Πηγή: Ενθέματα Αυγής