Διευκρινίσεις: Σύμφωνα με την προηγούμενη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (που είναι προσπελάσιμη εδώ!) για τη συμμετοχή στο καλλιτεχνικό/ακτιβιστικό αυτό project, καλούνταν τα ενδιαφερόμενα άτομα, οποιασδήποτε φυλής, ταύτοτητας/έκφρασης φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, κ.ο.κ, να επικοινωνήσουν άμεσα για να φωτογραφηθούν ερασιτεχνικά ως μοντέλα! Το καλλιτεχνικό αυτό project εντάσσεται στην κατηγορία της conceptual art (εννοιανή τέχνη). Το κοινωνικό/πολιτικό concept του εν λόγω project είναι ότι όλα τα σώματα είναι επιθυμητά, υπό την ρητή όμως προϋπόθεση πως όλα τα σώματα των ενδιαφερόμενων για τη φωτογράφιση προσώπων δεν θα ανταποκρίνεται στα κοινωνικά επιβεβλημένα πρότυπα του "κομψού" και γυμνασμένου.
Έπειτα από συζητήσεις και από την ιδεολογική ζύμωση με άτομα που είδαν την πρόσκληση και ενδιαφέρθηκαν να προσφέρουν τη γνώμη τους για το θέμα, αποφασίσαμε να δώσουμε περισσότερο χρόνο για την υλοποίηση του project, με σκοπό να συμπεριλάβουμε όσο το δυνατό περισσότερες εκδοχές του "άσχημου", που μπορεί να μην έγκειται στο πάχος ενός σώματος, εφόσον άλλωστε κάθε μορφή body-shaming είναι εξίσου ρατσιστική και μεμπτή. Η φωτογράφιση θα γίνει παρ' όλα αυτά σε σύντομο διάστημα, και άρα τα ενδιαφερόμενα άτομα καλό θα ήταν για να μας διευκολύνουν να επικοινωνήσουν άμεσα! Σκοπός είναι οι φωτογραφίες να εκτεθούν σε καλλιτεχνική έκθεση, καθώς και στο διαδίκτυο, πάντα έπειτα από συνεννόηση με τα μοντέλα!
- Ακολουθεί κείμενο για προβληματισμό σχετικά με την αρχική μας ιδέα, ως προς τα σώματα με πάχος:
“Κουφάλες διαφημιστές, είμαστε όλες πλαδαρές”
- Η ασχήμια βρίσκεται στο μάτι του παρατηρητή
Ουμπέρτο Έκκο, Η Ιστορία της Ασχήμιας
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση, Ανταίος Χρυσοστομίδης
Αθήνα: Καστανιώτης 2007
Σύλληψη ιδέας, κείμενο πολιτικής θέσης:
Σπύρος Πετρίτης, Υπ.Δρ Θεατρολογίας, Εκπαιδευτικός
Υλοποίηση: Ευγενία Παπαγεωργίου, Φωτογράφος
Ο σύγχρονος διαθεματικός φεμινισμός, αλλά και η queer θεώρηση πάνω στην έννοια του φύλου και της σεξουαλικότητας έχουν πλέον αντιληφθεί τη σημασία της λεγόμενης fatphobia και του fat-shaming στη Δύση σήμερα, ως κεντρικό πολιτικό ζήτημα, αλλά κι ως μια ιδιαίτερα ανθεκτική μορφή του ρατσισμού, με ρίζες που ανάγονται στο Μεσαίωνα αλλά και που έχουν εδραιωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό από το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα, ώστε όσοι έχουν το προνόμιο του “κομψού και γυμνασμένου” σώματος (gym and fit, στην γκέι ορολογία), με δυσκολία αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, που οδηγεί σε κοινωνικό αλλά και ηθικό στιγματισμό, σε λόγο μίσους ή ακόμη και σε πράξεις ακραίας βίας, εάν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι πολύ συχνά τα θύματα του βιασμού δεν είναι οι “συνήθεις ύποπτες” για πρόκληση των ηθών “τσούλες”, αλλά γυναίκες με μη-κανονικά σώματα, μεταξύ των οποίων και οι ευτραφείς γυναίκες.
Στον δέ γκέι χώρο, οι ευτραφείς άνδρες καθίστανται μη-ερωτεύσιμοι από ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών, μαζί με τους “θηλυπρεπείς” ομοφυλόφιλους άνδρες, καθώς η κυρίαρχη εικόνα που προβάλλεται από τα media ως προς την ανδροπρέπεια συμπεριλαμβάνει τόσο το στοιχείο της “μάτσο” συμπεριφοράς, όσο και το στοιχείο των γυμνασμένων μυών. Ιδιαίτερα όμως στον χώρο των ομοφυλόφιλων ανδρών, όπου η ανδροπρέπεια είναι υπό αίρεση κοινωνικά, στο μεταίχμιο δηλ. μεταξύ “φυσιολογικού” και “αφύσικου”, η ανασφάλεια και η ψυχολογική πίεση και καταπίεση οδηγούν σε ένα γενικευμένο άγχος για το αν το υποκείμενο είναι ή όχι αρκετά … “άνδρας”, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει στην δυσμορφοφοβία εν γένει, ή και στο σύνδρομο του Άδωνη, την ίδια στιγμή που οι cis gender ετεροφυλόφιλοι άνδρες απολαμβάνουν προκλητικά μεγαλύτερου περιθωρίου για αμέλεια ως προς την εμφάνιση του σώματος και το διαιτολόγιό τους.
Ταυτόχρονα, παραδοσιακά σε όλη τη Δύση επικρατεί η πατριαρχική αντίληψη για τη γυναίκα, που ανεξαρτήτως της ταυτότητας/έκφρασης του φύλου της και του σεξουαλικού προσανατολισμού υφίσταται μεγάλη κοινωνική πίεση ώστε να είναι κομψή κι αδύνατη, για να αρέσει στον ανδρικό πληθυσμό, κάτι που υποτίθεται ότι πρέπει να είναι ένα από τα κύρια μελήματά της. Την ίδια στιγμή, αυτή η πίεση συνδέεται και με τη Χριστιανική αντίληψη για τον ενάρετο βίο, που στοχοποιεί όχι μόνο τις ελευθερίων σεξουλικών ηθών γυναίκες και το σεξ μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, αλλά και άλλου είδους ηδονές, όπως είναι κι εκείνη της λήψης της τροφής όταν συνεχίζεται πέρα από το όριο της κάλυψης βιολογικών αναγκών. Ταυτόχρονα, είναι δυνατό να στιγματίζονται και αδύνατα σώματα, όταν όμως υπάρχει υπόνοια για νόσους, όπως είναι η φυματίωση (το "χτικιό"), που συνδέονται με την φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, ή όταν συντρέχουν αναπηρίες, και όχι για λόγους προτύπων ομορφιάς της σημερινής εποχής, ή και άλλων.
Με το σκεπτικό αυτό, το υπό παρουσίαση project είναι σε εξέλιξη και αναφέρεται σε όλα αυτά τα μη-κανονικά σώματα, αρχής γενομένης από τα σώματα με πάχος. Σκοπό έχουμε να “σπάσουμε” με έναν τρόπο καλλιτεχνικό/ακτιβιστικό το στερεότυπο ότι ένα σώμα με πάχος είναι μη-ερωτικό, καθότι όλα τα σώματα μπορεί να είναι αντικείμενα του πόθου και φορείς της ηδονής. Αυτό δεν σχετίζεται με τα προσωπικά γούστα του καθενός, και σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούμε να προβούμε σε μια νέα ηθικοπλαστική διδαχή, προς αντικατάσταση των παραδεδομένων. Ωστόσο, σημαντικό είναι να εμπνεύσουμε έναν προβληματισμό για αυτό το γενικά αφανές θέμα και να καταλήξουμε στο θέσφατο του Ουμπέρτο Έκκο, ότι “η ασχήμια βρίσκεται στο μάτι του παρατηρητή”, με την έννοια ότι η απέχθεια, το μίσος, η προσβολή, διαφέρουν από την απλή ερωτική απόρριψη λόγω των προτιμήσεων τους καθενός μας, κι επιστρέφουν στον “δράση” καθότι “προβάλλουν” τον δικό του ειδεχθή εσωτερικό κόσμο, που αδυνατεί στην πραγματικότητα να αγαπήσει κανέναν εφόσον δεν έχει αγαπήσει τον εαυτό του.
Το καλλιτεχνικό μας project εντάσσεται στην κατηγορία της conceptual art (εννοιανή τέχνη), όπου προέχει η “ιδεα” κι έχει χρησιμοποιηθεί από καλλιτέχνιδες όπως η Μαρίνα Αμπράμοβιτς στην περφόρμανς και η Μπάρμπαρα Κρούγκερ στη φωτογραφία, που εργάστηκε για χρόνια στο χώρο της διαφήμισης και κατόπιν αξιοποίησε την εμπειρία αυτή προκειμένου να αναπαραγάγει με επικοινωνιακά εύληπτο και ισχυρό τρόπο τα φεμινιστικά της πολιτικά μηνύματα. Ο φεμινισμός διαφέρει από τον ερωτισμό, καθώς στον δεύτερο αναγνωρίζεται ένας υπερβατικός χαρακτήρας που υπερβαίνει την όποια κοινωνική σκοπιμότητα, οσοδήποτε θετικό πρόσημο κι αν έχει.
Κατά πόσο όμως είμαστε ελεύθεροι να ερωτευτούμε ανεξάρτητα από την κοινωνία όπου ανατραφήκαμε και όπου έχουμε οργανώσει το βίο μας; Κατά πόσο μπορούμε να χαράξουμε μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον ιδιωτικό μας χώρο, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και τα συναισθήματα που μας συνδέουν με τους άλλους, και το πολιτικό συγκείμενο; Αυτό είναι ένα ρητορικό ερώτημα, “τροφή” όχι για το σώμα αλλά για τη σκέψη στην υπό κρίση κοινωνία σήμερα, όπου ευνοείται ο ρατσισμός, που μας απομακρύνει από την ειλικρινή σχέση με τον Άλλο αλλά και από τον Εαυτό μας, από τον Έρωτα!
Μείνετε συντονισμένες/οι! Για οτιδήποτε νεότερο, θα ενημερωθείτε πάραυτα! Ευχαριστούμε για για ενδιαφέρον, και για την υποστήριξη! -- Επικοινωνία στην Ευγενία Παπαγεωργίου, καθώς και σε εμένα: Πετρίτης Σπύρος E-mail: [email protected] Θέμα: Για το project "εννοιανής τέχνης" |